Muzeum budownictwa ludowego w Sanoku - podkarpacki Skansen

Muzeum budownictwa ludowego w Sanoku - historia i powstanie muzeum

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, usytuowane na malowniczym terenie parku etnograficznego na Podkarpaciu, stanowi kluczowe dziedzictwo kulturowe regionu. Jego powstanie, zainicjowane przez Aleksandra Rybickiego i Jerzego Tura, było odpowiedzią na potrzebę zachowania unikalnych aspektów kultury i historii obszaru Karpat, w szczególności grup etnicznych takich jak Łemkowie, Bojkowie, Pogórzanie i Dolinianie. Skansen, zlokalizowany na terenie o powierzchni 38 ha, jest pierwszym i największym muzeum etnograficznym w Polsce pod względem liczby zgromadzonych obiektów. Muzeum, które rozpoczęło działalność w latach powojennych, odzwierciedla bogactwo i różnorodność kulturową wschodniej części polskich Karpat.

Skansen w Sanoku - sekcje etnograficzne

Skansen w Sanoku prezentuje kulturę ludową pogranicza wschodniej części polskich Karpat, ukazując życie i zwyczaje różnych grup etnicznych. Sektor Bojkowski, Łemkowski, Pogórzan zachodnich i Dolinian stanowi serce muzeum, gdzie każdy sektor etnograficzny przedstawia typowe układy zabudowy wsi i zagospodarowania zagród. Zwiedzający mogą podziwiać obiekty budownictwa drewnianego z okresu od XVII do XX wieku, w tym drewniane kościoły, cerkwie, kapliczki, oraz chaty. Muzeum prezentuje również bogactwo kulturowe tych grup, w tym elementy ich tradycji religijnych i codziennego życia.

Zbiory i ekspozycje muzeum

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku wyróżnia się bogactwem zbiorów, które ilustrują życie i tradycje mieszkańców Podkarpacia. Eksponaty, pochodzące z różnych epok – od XVII do XX wieku, prezentują kulturę Pogórzan, Bojków, Łemków, i Dolinian. Wśród nich znajdują się drewniane cerkwie, jak cenna cerkiew z Rosolina z 1750 r., oraz obiekty sakralne, w tym unikatowe ikony i elementy cerkiewne. Stała ekspozycja malarstwa cerkiewnego, znana jako Galeria Ikony Karpackiej, zawiera dzieła od XVI do XIX wieku, stanowiąc jedną z najważniejszych atrakcji muzeum. Dodatkowo, w sektorze naftowym, odwiedzający mogą zgłębić historię przemysłu ropy naftowej w regionie.

Architektura i rozmieszczenie obiektów

Skansen w Sanoku, będący największym muzeum na świeżym powietrzu w Polsce, wyróżnia się nie tylko zróżnicowanymi zbiorami, ale także unikalną architekturą i przemyślanym rozmieszczeniem obiektów. Teren muzeum podzielony jest na sektory etnograficzne, które odwzorowują typowe układy zabudowy wsi i zagospodarowania zagród dla poszczególnych grup etnicznych. Architektura drewniana, reprezentująca różne style i okresy, od XVII do XX wieku, pozwala zwiedzającym na bezpośrednie doświadczenie historycznego środowiska życia Bojków, Łemków, Pogórzan i Dolinian.

Sektor przemysłu naftowego

Jedną z unikalnych atrakcji Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku jest sektor naftowy, który rzuca światło na bogatą historię wydobycia ropy naftowej na Podkarpaciu. W tym sektorze eksponowane są oryginalne obiekty związane z przemysłem naftowym, w tym prymitywne kopanki i szyby wydobywcze. Ta część skansenu pozwala zrozumieć, jak ważnym ośrodkiem wydobywczym było Podkarpacie, stanowiąc zalążek przemysłu naftowego w Polsce.

Galicyjski Rynek i inne zabytki architektoniczne

W sercu Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku znajduje się Galicyjski Rynek, który jest wierną rekonstrukcją rynku z przełomu XIX i XX wieku. Otoczony zabytkowymi drewnianymi budynkami, w tym urzędem gminy, apteką, i karczmą, Rynek odtwarza atmosferę historycznego miasteczka, oddając ducha epoki. Dodatkowo, na terenie skansenu, znajduje się dwór ze Święcan z końca XIX wieku, zachowany spichlerz z Przeczycy, a także młyn wodny z Woli Komborskiej, co pozwala zwiedzającym na bezpośrednie doświadczenie architektury i życia codziennego dawnych mieszkańców regionu.

Edukacja i atrakcje dla rodzin

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku to nie tylko miejsce prezentujące kulturę etnograficzną, ale również centrum edukacyjne i atrakcja dla całej rodziny. Dzięki bogatej ofercie zwiedzania, w tym możliwości korzystania z przewodnika, zwiedzający mogą zgłębić historię i kulturę regionu. Ponad 100 obiektów budownictwa drewnianego z okresu od XVII do XX wieku, w tym cerkiewny z Rosolina, drewniany kościół z Bączala Dolnego, czy spichlerz, oferują niezwykłe wrażenia. Dodatkowo, w sektorze naftowym, zwiedzający mogą poznać historię przemysłu naftowego, a ekspozycja przemysłu naftowego dostarcza wiedzy o historii wydobycia ropy na Podkarpaciu.